บทที่6 จุดประสงค์การสอน

ความหมายของจุดประสงค์การสอน

    คือ ข้อความที่ระบุผลที่ต้องการให้เกิดขึ้นกับผู้เรียนในแต่ละหน่วยที่เรียน สามารถวัดได้อย่างชัดเจน

ความสำคัญของจุดประสงค์การสอน

1. เป็นสิ่งที่กำหนดทิศทางในการสอนว่าจะสอนให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้

2. เป็นสิ่งกำหนดแนวทางในการเลือกและการกำหนดเนื้อหาและการจัดลำดับเนื้อหา

3. เป็นสิ่งกำหนดแนวทางวิธีการสอนและจัดลำดับขั้นตอนการสอน

4. เป็นแนวทางในการเลือกสื่อการสอนให้สอดคล้องกับวิธีสอนที่ใช้

5. เป็นเครื่องกำหนดการวัดผล

6. ทำให้ผู้เรียนทราบเป้าหมายของการเรียน

7. ทำให้ผู้เรียนทราบกิจกรรมในการเรียนการสอน

8. ทำให้ผู้เรียนทราบแนวทางการประเมินผลการเรียนการสอน

ประเภทของจุดประสงค์การสอน

1. จุดประสงค์ทั่วไป (General Objective)

2. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม (Behavioral Objective)

ลักษณะของจุดประสงค์ทั่วไป

คือ จุดประสงค์ที่ตั้งขึ้นเพื่อให้ทราบว่าผู้เรียนควรจะเกิดการเรียนรู้อะไรบ้างหลังจากที่ผ่านการเรียนการสอนจุดประสงค์ทั่วไปเป็นจุดประสงค์รายวิชาที่เขียนไว้อย่างกว้างๆ เช่น ให้เกิดความรู้ เกิดความเข้าใจ

การเขียนจุดประสงค์ทั่วไป จำแนกเป็น 3 ด้าน คือ

1. พุทธิพิสัย (Cognitive Domain)

2. จิตพิสัย (Affective Domain)

3. ทักษะพิสัย (Psychomotor Domain)

พุทธิพิสัย (Cognitive Domain)

เป็นจุดประสงค์ที่เกี่ยวกับความสามารถทางด้านสติปัญญา แบ่งเป็น 6 ระดับ คือ

1. จำ

2. ความเข้าใจ

3. การนำไปใช้

4. การวิเคราะห์

5. การประเมินค่า

6. การสร้างสรรค์

จิตพิสัย (Affective Domain) 

เป็นจุดประสงค์ที่เกี่ยวกับด้านจิตใจ ความรู้สึก แบ่งเป็น 5 ด้าน ได้แก่

1. การรับรู้

2. การตอบสนอง

3. การสร้างค่านิยม

4. การจัดรวบรวม

5. การสร้างลักษณะนิสัยจากค่านิยม

ทักษะพิสัย (Psychomotor Domain)

เป็นจุดประสงค์ที่เกี่ยวกับทักษะในการเคลื่อนไหวการใช้อวัยวะต่างๆของร่างกาย การเกิดทักษะจากง่ายไปหายาก

1. การเลียนแบบ

2. การทำตามข้อกำหนด

3. การทำอย่างมีคุณภาพ

4. การผสมผสาน

5. การปรับตัว

ลักษณะจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

คือ เป็นจุดประสงค์ที่บ่งเฉพาะเจาะลงไปว่าหลังจากการเรียนการสอนแล้วผู้เรียนสามารถแสดงพฤติกรรมที่สังเกตุได้ วัดได้ คำที่ใช้เป็นคำกิริยาที่บ่งให้เห็นการกระทำที่ผู้สอนสังเกตได้

องค์ประกอบของจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

1. พฤติกรรมที่สังเกตได้ของผู้เรียน หมายถึง พฤติกรรมที่ผูสอนคาดหวังและสังเกตได้ชัดเจน คำกิริยาที่ผู้เรียนแสดงออกมาสังเกตได้ เช่น บอก เล่า อธิบาย

2. สถานการณ์หรือเงื่อนไข หมายถึง ข้อความที่ระบุถึงสถานการณ์ที่ทำให้ผู้เรียนแสดงพฤติกรรมออกมา

3. เกณฑ์ หมายถึง ข้อความที่ระบุระดับความสามารถของพฤติกรรม

หลักทั่วไปในการเขียนจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

1. เขียนสั้น ได้ใจความ

2. ต้องระบุพฤติกรรมที่คาดว่าจะเกิดขึ้นกับผู้เรียน เมื่อเรียนจบบทเรียน

3. จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1 ข้อ จะระบุพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเพียงพฤติกรรมเดียว

4. พฤติกรรมที่ระบุในจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมต้องเป็นพฤติกรรมที่สังเกตได้เป็นรูปธรรม

5. คำที่ใช้เขียนจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม จะต้องเป็นคำที่มีลักษณะชี้เฉพาะเจาะจง

ประโยชน์ของจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม

1. เพื่อให้ผู้สอนและผู้เรียนรู้ว่าจะต้องสอนและเรียน เพื่อให้เกิดพฤติกรรมอะไร

2. ช่วยให้ผู้สอนเตรียมกิจกรรมการเรียนการสอน วิธีสอนและเตรียมอุปกรณ์การสอนเพื่อให้สอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. ช่วยให้ครูผู้สอนมีหลักเกณฑ์ในการวัดและประเมินผลในการสอนแต่ละครั้งว่าบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้หรือไม่

4. เป็นแนวทางในการประเมินผลการเรียนของผู้เรียน